วิธีการปลูกพริกและดูแลรักษาพริกให้ได้ผลผลิตสูงคุณภาพดี

พริกเป็นพืชผักที่มีพื้นที่ปลูกมากที่สุดในประเทศไทย มากกว่า 400,000 ไร่ อาจกล่าวได้ว่าวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนไทยรวมทั้งคนเอเซียทุกครัวเรือนขาดพริกไม่ได้. จะต้องมีพริกมาเกี่ยวข้องในมืออาหารที่บริโภคเป็นประจำทุกวัน (ซึ่งพริกเป็นพืชที่ใช้คู่อาหารไทยเกือบทุกมื้อจนบางครัวเรือนยังปลูกพริกไว้กินเองที่บ้านโดยปลูกลงกระถางต้นไม้) นอกจากใช้บริโภคผลสดแล้วผลผลิตยังถูกนำไปแปรรูปในโรงงานอุตสาหกรรมทำผลิตภัณฑ์ต่างๆจากพริก เช่น ซอสพริก น้ำจิ้ม เครื่องแกงเผ็ด พริกแห้ง พริกป่น และยาบรรเทาอาการปวด แมลงกัดต่อย และพริกสดเป็นสินค้าที่ถูกส่งออกไปขายยังต่างประเทศทั่วโลกเป็นจำนวนมากด้วยการบรรจุพริกลงตะกร้าพริก หรือบรรจุกล่องและส่งออกทางท่าเรือหรือรถขนส่ง รวมทั้งผลิตภัณฑ์ต่างๆที่ทำจากพริก ซึ่งพริกนับเป็นสินค้าเกษตรที่ขายดีของไทยที่ได้รับการตอบรับจากนานาประเทศทั่วโลก

คำแนะนำต่างๆในวิธีการปลูกพริกและการเพาะกล้าพริก เพื่อให้พริกโตไว และ พริกมีลูกดก สามารถดัดแปลงเทคนิคการปลูกพริกปรับเปลี่่ยนแนวทางปฏิบัติตามสภาพพื้นที่ ประเภทดิน พันธุ์พริกและฤดูการปลูกแตกต่างกันไปแต่ละสถานที่ปลูก

1. พันธุ์พริก

พริกที่ปลูกในประเทศไทย จำแนกได้เป็น 2 กลุ่มตามนาดผล

1.1 กลุ่มพริกผลใหญ่

พริกชี้ฟ้า พริกมัน พริกหมุ่ม และพริกเหลือง
ผลยาว 5-20 เซนติเมตร เส้นผ่าศูนย์กลางผล 1-3 เซนติเมตร รูปร่างผลมีหลายแบบ ส่วนมากผลเรียวยาว ปลายผลแหลม สีผลอ่อนมีทั้งสีเขียวเข้ม ผลสุกแก่สีเหลือง ส้ม หรือแดง ขึ้นอยู่กับพันธุ์ ผิวผลมัน ผิวอาจเรียบหรือย่น รสชาร์ตค่อนข้างเผ็ด พริกชี้ฟ้า และ พริกมันใช้ผลสดทั้งเขียวและแดงประกอบอาหาร เช่น ผัด แกง และนำไปทำซอสพริก น้ำจิ้มต่างๆ ผลแดงเมื่อตากแห้งให้สีแดงสวย นำไปทำเครื่องแกงเผ็ด และ พริกป่น สำหรับพริกเหลืองใช้เป็นเครื่องปรุงในแกงเผ็ด ผัดหรือดองน้ำส้ม ส่วนพริกหนุ่มใช้ทำน้ำพริกหนุ่ม ซอสพริก แต่ไม่นิยมนำไปทำพริกแห้งและพริกป่นเพราะสีไม่สวย เมล็ดพันธุ์ที่มีจำหน่ายในท้องตลาดส่วนใหญ่เป็นพันธุ์ผสมจากบริษัทผลิตเมล็ดพันธุ์ต่างๆ มีพันธุ์ผสมปล่อยอยู่ในแหล่งที่เกษตรกรเก็บเมล็ดพันธุ์ปลูกต่อเนื่องกันมา เช่น พริกมันดำบางช้าง มันดำบางซอ

พริกชี้ฟ้า

พริกมันดำ

พริกมันบางช้าง 365

พริกหนุ่มเขียว

พริกหนุ่มขาว

พริกเหลือง

พริกหยวก
พริกหยวกผลยาว 4-20 เซ็นติเมตร เส้นผ่าศูนย์กลางผล 1-4 เซ็นติเมตร ผลยาวรูปทรงกรวย ปลายผลแหลมตรง ผิวมันและเรียบ เนื้อหนา ผลอ่อนมีตั้งแต่สีเหลือง และสีเขียวอ่อน ผลสุกแก่จะมีสีแดง รสชาติพริกหยวกจะเผ็ดน้อย ใช้ประกอบอาหาร เช่น หลน ผัด ย่าง พริกหยวกยัดไส้

พริกหยวก CA651

พริกหยวก CA942

พริกหยวกลูกผสมบางเลน

1.2 กลุ่มพริกผลเล็ก

พริกขี้หมูผลใหญ่
พริกขี้หนูผลใหญ่ความยาวผลตั้งแต่ 3-12 เซ็นติเมตร เส้นผ่าศูนย์กลางผล 0.3-1.0 เซ็นติเมตร ผลเรียวปลายแหลมผลอ่อนมีสีเขียวอ่อนจนถึงเขียวเข้ม ผลสุกแก่สีแดงสด รสชาติเผ็ด พริกขี้หนูผลใหญ่ใช้เป็นเครื่องปรุงอาหารประเภทน้ำพริก ส้มตำ เครื่องแกง น้ำจิ้ม หรือ รับประทานสด ผลแดงทำพริกแห้ง และพริกป่น พันธุ์ปลูกส่วนใหญ่เป็นพันธุ์ที่เกษตรกรเก็บพันธุ์เองเช่น พันธุ์ยอดสน หัวเรือ จินดา ห้วยสีทน แต่พันธุ์ลูกผสมจากบริษัทต่างๆ ได้รับความนิยมมากขึ้นเนื่องจากผลผลิตสูง สีผลมีสีเขียวเข้มกว่าพันธุ์พื้นบ้าน ก้านผลใหญ่ เช่นพันธุ์ซุปเปอร์ฮอท

พริกขี้หนูลูกผสม เทวี60

พริกขี้หนู TVRC 758

พริกขี้หนูหัวเรืออุบล

พริกขี้หนู CA156

พริกขี้หนูผลเล็ก
พริกขี้หนูผลเล็กความยาวผลน้อยกว่า 3 เซ็นติเมตร ผลอ่อนมีสีเขียวอ่อนจนถึงเขียวเข้ม ผลสุกแก่สีแดง รสชาติเผ็ดจัด มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ใช้เป็นเครื่องปรุงอาหาร ประเภทน้ำพริก ต้มยำ ส้มตำ ยำ เครื่องแกง น้ำจิ้ม และรับประทานสด พบเห็นทั่วไปคือ พริกขี้หนูสวน พริกกระเหรี่ยง

พริกขี้หนูหอม

พริกขี้นก

พริกขี้หนู CA358

2. สภาพแวดล้อมที่เหมาะสมในการปลูกพริก

พริกเจริญเติบโตได้ดีในสภาพอากาศร้อน ชื้น แสงแดดไม่จัดจนเกินไป จึงมักพบเห็นพริกเติบโตใต้ต้นไม้ใหญ่ได้ดี อุณหภูมิเหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของพริกอยู่ในช่วง 20-30 องศาเซลเซียส (ยกเว้นพริกหวาน ต้องการอุณหภูมิต่ำกว่าประมาณ 18-27 องศาเซลเซียส) อุณหภูมิที่สูงกว่า 33 องศาเซลเซียส ทำให้ดอกร่วง และถ้าอุณหภูมิมีการปรับเปลี่ยนอย่างรวมเร็ว สูงกว่า 35 องศาเซลเซียส โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฤดูร้อน อาจทำให้ผลอ่อนร่วงด้วย นอกจากนี้ การขาดน้ำก็มีผลให้ดอกร่วงเช่นกัน พริกชอบดินร่วนโปร่ง ไม่มีน้ำขังแฉะ ความเป็นกรด-ด่าง (pH) ของดินที่เหมาะสม ประมาณ 6.0-6.5 การปลูกพริกในฤดูฝนจำเป็นต้องเลือกปลูกบนที่ดอนหรือดินร่วนทรายหรือยกแปลงปลูกให้สูงเท่าที่จะทำได้ เพื่อให้การระบายน้ำออกจากแปลงปลูกทำได้อย่างรวดเร็วในช่วงที่ฝนตกติดต่อกัน และดินควรได้รับปุ๋ยอินทรีย์ เช่น ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอกหมัก อย่างน้อย 800-1,000 กิโลกรัมต่อการปลูกพริก 1ไร่ เพื่อให้ดินอุดมสมบูรณ์ และเป็นอาหารสำหรับจุลินทรีย์ในดิน ช่วยให้ต้นพริกแข็งแรง ทนทานต่อโรคได้ดี

3. การเจริญเติบโตของพริก

พริกเจริญเติบโตเป็นลำต้นเดี่ยวตั้งตรง เมื่อเติบโตจนถึงข้อที่ 9-15 จะแตกออกเป็น 2 กิ่ง หรือ เรียกว่าง่ามแรก และที่ง่ามแรกจะมีตาดอกเดี่ยว 1 ดอก หรือในพริกขี้หนูสวนอาจมีดอก 1-2 ดอก การเจริญเติบโตต่อไปจะแตกยอด จาก 2 กิ่ง ⟶ 4 กิ่ง ⟶ 8 กิ่ง ไปเรื่อยๆ พริกออกดอกที่ข้อเกือบทุกข้อ ที่โคนลำต้นหลักใต้ง่ามแรกจะมีแขนย่อยแตกตามข้อ 3-5 แขนง แขนงย่อยอาจมีขนาดใหญ่สมบูรณ์สามารถให้ดอก ติดผลได้ถ้าใช้ระยะปลูกห่าง แต่ถ้าระยะปลูกแคบ แขนงมักไม่สมบูรณ์ ติดผลขนาดเล็กดังนั้นการปลูกพริกใหญ่จึงมักเด็ดกิ่งแขนงที่เกิดใต้ง่ามแรกออกทั้งหมด เพื่อไม่ให้เป็นแหล่งแย่งอาหารจากลำต้นหลัก สำหรับพริกขี้หนูซึ่งปลูกโดยใช้ระยะปลูกห่างกว่าพริกผลใหญ่ อาจไม่เด็ดกิ่งแขนงที่เกิดใต้ง่ามแรกออกทั้งหมดก็ได้ เลือกกิ่งแขนงที่มีขนาดใหญ่ 1-2 แขนงเก็บไว้ จะได้ผลผลิตจากกิ่งแขนงด้วย เพราะพริกขี้หนูมีผลขนาดเล็ก ขนาดผลอาจเล็กลงบ้าง แต่ไม่แตกต่างจากผลพริกปรกติมากนัก

ตารางการเจริญเติบโตของพริก

อายุ
(วันหลังหยอดเมล็ด)

การเจริญเติบโต

หยอดเมล็ด

3-6

เมล็ดเริ่มงอก

มีใบจริง 4-5 ใบ

50-60

พริกใหญ่เริ่มออกดอก

70-80

พริกเร็กเริ่มออกดอก

90-140

พริกใหญ่เริ่มมีผลสุกและเก็บเกี่ยว

110-180

พริกเล็กเริ่มมีผลสุกและเก็บเกียว

4. เมล็ดพันธุ์พริกและการเก็บรักษาพริก

เมล็ดพันธุ์พริกที่ใช้ปลูกมี 2 ประเภท

1. เมล็ดพันลุกผสม มีจำหน่ายตามร้านขายวัสดุเกษตรทั่วไป เมื่อปลูกแล้วไม่ควรเก็บพันธุ์ปลูกต่อไปอีก เพราะรูปร่างผลจะเปลี่ยนแปลงไป มีหลายขนาด หลายลักษณะแตกต่างจากรุ่นแรกที่ซื้อเมล็ดมาทำให้ตลาดไม่รับซื้อผลผลิต
2. เมล็ดพันธุ์ผสมปล่อย ส่วนใหญ่เป็นเมล็ดพันธุ์ที่ได้จากท้องถิ่นที่เก็บพันธุ์ปลูกต่อๆ กันมานาน มีความแปรปรวนของทรงต้นและลักษณะผลบ้าง ผลผลิตมักจะต่ำกว่าพันธุ์ลูกผสม แต่มีลักษณะตัวดีเด่นในแต่ละพันธุ์ เช่น พริกพันธุ์ยอดสน เมื่อตากแห้งแล้วก้านมีสีทองสวย

การเก็บเมล็ดพันธุ์และการคัดเลือกพันธุ์ สามารถทำได้ในพันธุ์พริกทั้งสองประเภท แต่การคัดพันธุ์จากเมล็ดพันธุ์ลูกผสมจะใช้เวลานานไม่น้อยกว่า 6-7 ชั่ว จึงจะได้สายพันธุ์ที่นิ่งคือ มีลักษณะสม่ำเสมอเหมือนกันในทุกชั่วที่เก็บเมล็ดปลูกต่อๆกันไป ต้องใช้เทคนิคในการควบคุมการผสมเกสร และคัดเลือกลักษณะที่ตรงตามต้องการของตลาด ซึ่งผู้ทำการคัดเลือกต้องมีความรู้ในการคัดพันธุ์พริกพอสมควร ส่วนพันธุ์ผสมปล่อยที่มีลักษณะต่างๆ แปรปรวนอยู่บ้าง วิธีการคดพันธุ์พริก คือ เลือกต้นที่มีลักษณะดี เช่น ผลดก ผลตรง ผลใหญ่ ต้นตั้งตรงแข็งแรง แล้วเก็บเมล็ดพันธุ์จากต้นที่ดี อาจมีต้นที่มีลักษณะดีหลายต้น เก็บเมล็ดแยกต้นกัน นำไปปลูกต่อ จากนั้นคัดเลือกต้นที่ดีโดยยึดลักษณะเช่นที่เคยคัดเลือกมาซ้ำ 2-4 ชั่ว ก็จะได้พันธุ์ปลูกที่ดี มีลักษณะตามที่เราคัดเลือก และถ้าให้ได้พันธุ์ที่มีลักษณะสม่ำเสมอเร็วขึ้น จะต้องควบคุมการผสมเกสรเพื่อให้ต้นพริกที่เราคัดเลือกไว้ติดผลจากเกสรในดอกเดียวกันหรือของต้นเดียวกัน โดยใช้สำลีหุ้มดอกที่ยังตูมอยู่ ไม่ให้แมลงมาผสมเกสรในดอกนั้น ดอกที่เราคลุมด้วยสำลีจะได้ละอองเกสรตัวผู้จากดอกเดียวกัน ติดเป็นผล และผลนี้จะได้เมล็ดพริกเรียกว่า เป็นการผสมตัวเอง ถ้าทำอย่างนี้ไปหลายๆครั้งที่นำเมล็ดไปปลูก ก็จะได้พันธุ์แท้ที่มีลักษณะสม่ำเสมอ เป็นพันธุ์ของเราเอง และเมื่อลักษณะต่างๆ สม่ำเสมอกันทุกต้นแล้วก็ไม่ต้องทำการผสมตัวเองอีก เก็บเมล็ดจากทุกต้นรวมกันเป็นพันธุ์พริกปลูกได้

เมล็ดพันธุ์พริกที่เก็บเมล็ดพันธุ์เอง ควรแกะเมล็ดออกจากผลที่สุกแดงแล้วโดยเร็ว จะแกะเมล็ดขณะผลสด หรือเมื่อผลแห้งก็ได้ แต่ไม่ควรปล่อยให้ผลที่แห้งแล้วทิ้งไว้นานเกิน 30 วัน เพราะเมล็ดที่อยู่ในผลจะเสื่อมความงอกไปเรื่อยๆ หลังจากเกะเมล็ดออกแล้วควรผึ่งในที่ร่ม หรือ ตากแดดเฉพาะตอนเช้าประมาณ 3-4 วัน เมื่อเมล็ดแห้งดีแล้วเก็บใส่ภาชนะที่มีฝาปิดแน่นสนิท หรือถุงพลาสติกหนาปิดถุงให้สนิทนำไปเก็บไว้ในตู้เย็นช่องธรรมดา จะเก็บเมล็ดพันธุ์พริกไว้ปลูกได้นานกว่า 1 ปี

5. วิธีการปลูกปฏิบัติดูแลรักษาพริก

5.1 การเตรียมแปลงเพาะกล้าพริกหรือวัสดุเพาะกล้าพริก

เลือกพื้นที่ทำแปลงเพาะกล้าที่มีแสงแดดส่องถึงตลอดทั้งวัน ไม่เป็นที่ลุ่มน้ำขัง ขุดดินยกแปลงกว้าง 1 เมตร ปรับสภาพดินให้ร่วนโปร่งโดยเติมปุ๋ยหมัก หรือปุ๋ยคอกหมัก หรือถ่านแกลบ หรือแกลบอัตรา 2 กิโลกรัมต่อตารางเมตร ปรับผิวหน้าดินให้เรียบ ใช้ไม้ขีดบนผิวหน้าแปลงเพาะกล้าเป็นรอยตื้นๆ ประมาณ 0.5-10 เซนติเมตร แต่ละรอยห่างกัน 10 เซ็นติเมตร วางเมล็ดพริกลงในรอยห่างกัน 2.3 เซ็นติเมตร ใช้ถ่านแกลบผสมปุ๋ยหมัก กลบเมล็ดบางๆ นำไม้ไผ่มาโค้งเป็นโครงคลุมด้วยตาข่ายพลาสติกไนล่อนป้องกันฝนและแสงแดดจัดเกินไปในระยะต้นกล้าพริกยังอ่อน

สำหรับวิธีการเพาะกล้าพริกในถาดเพาะกล้า อาจใช้ดินร่วนตามโคนไม้หรือกอไผ่ที่ใบร่วงทับถมและย่อยสลายดีแล้ว ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอกหมัก หรือวัสดุต่างๆ ที่ร่วนโปร่ง อุ้มน้ำได้ดี น้ำหนักเบา หาได้ในถ้องถิ่นมาผสมกันเป็นวัสดุเพาะเช่น
1. ดินร่วน : ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกหมัก อัตรา 1 : 1 โดยปริมาตร
2. ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกหมัก : ถ่านแกลบ : ขุยมะพร้าว อัตรา 1 : 1 : 1 โดยปริมาตร

ขนะที่ผสมคลุกเคล้าส่วนผสมต่างๆ เข้าด้วยกันควรรดน้ำเล็กน้อย เพื่อให้วัสดุมีความชื้นพอสมควรซึ่งจะช่วยให้น้ำซึมลงในวัสดุได้อย่างทั่วถึงเมื่อรดน้ำภายหลังหยอดเมล็ดเรียบร้อยแล้ว

5.2 วิธีการเพาะกล้าเมล็ดพริก

การป้องกันเชื้อโรคติดมากับเมล็ดพริก ทำโดยนำเมล็ดแช่น้ำอุ่นที่มีอุณหภูมิประมาณ 50 องศาเซลเซียส (ทำโดยใช้น้ำต้มจนเดือด 1 กระป๋องนมขนาดเล็กผสมกับน้ำเย็น 1 กระป๋องนมขนาดใหญ่ ควรเตรียมน้ำอุ่นปริมาณมากๆ เพื่อให้อุณหภูมิคงที่ได้นาน หรือแช่ในกระติกน้ำก็ได้) ประมาณ 30 นาที จากนั้นผึ่งเมล็ดบางๆ รดน้ำแล้วรดด้วยไตรโคเดอร์มาอัตรา 100 ซีซีต่อน้ำ 20 ลิตร เพื่อป้องกันเชื้อราจากวัสดุปลูกเข้าทำลายเมล็ด
ปรกติเมล็ดพันธุ์กล้าพริกลูกผสมจะมีความสมบูรณ์ดีกว่าเมล็ดพันธุ์ผสมปล่อย สามารถงอกได้ 99-100 % ดังนั้นจึงไม่จำเป็นต้องหยอดเมล็ดในถาดเพาะกล้าเกินกว่าหลุมละ 1 เมล็ด ช่วงที่สำคัญที่สุดในการเพาะกล้าอยู่ในช่วง 7 วันหลังจากหยอดเมล็ดในถาดเพาะ ขบวนการงอกเริ่มต้นด้วยเมล็ดดูดน้ำเข้าไป ขบวนการหายใจเริ่มทำงาน สร้างน้ำย่อยในเมล็ดเพื่อเปลี่ยนอาหารที่สะสมไว้เป็นพลังงานในการงอก ระยะนี้ต้องการความชื้นและออกซิเจนจากอากาศ ดังนั้นหลังจากแช่เมล็ดให้ดูดน้ำ 6-12 ชั่วโมงแล้วจึงนำเมล็ดมาห่อด้วยผ้าชื้นเรียกว่าการบ่มเมล็ด ถ้าหยอดเมล็ดลงถาดเพาะกล้า โดยไม่มีการบ่มเมล็ดจะต้องรดน้ำรักษาความชื้นในถาดเพาะให้สม่ำเสมอต่อเนื่อง 3-5 วัน หรือใช้พลาสติกคลุมถาดเพาะเมล็ดเอาไว้ ถ้าวัสดุปลูกแห้งเกินไปเมล็ดที่เริ่มงอกจะชะงักการเติบโตในมุมกลับถ้าแช่เมล็ดในน้ำนานเกินไปหรืออยู่ในวัสดุปลูกที่แฉะเกินไป ก็จะทำให้เมล็ดขาดอากาศตายได้เช่นกัน การปฏิบัติที่จำเป็นคือ เตรียมวัสดุเพาะอย่างประณีต คลุกเคล้าส่วนผสมต่างๆหลายๆครั้งให้เข้ากันดี บรรจุในถาดเพาะให้เต็มหลุมพอดีทุกหลุม หยอดเมล็ดด้วยความระมัดระวัง ไม่ทำให้รากที่เพิ่งปริหักออกทำหลุมหยอดเมล็ดให้ลึกสม่ำเสมอกัน และกลบเมล็ดด้วยวัสดุปลูกบางๆ ไม่หนาเกินกว่า 1 เซนติเมตร ดูแลความชื้นในถาดเพาะให้ชื้นพอดีอย่างสม่ำเสมอต่อเนื่อง 3-5 วัน การควบคุมความชื้นในถาดเพาะให้สม่ำเสมอโดยรดน้ำน้อยๆ บ่อยๆ หรือใช้พลาสติกคลุมถาดเพาะ ซึ่งเป็นการ "บ่มถาดเพาะ" เมื่อเมล็ดงอกโผล่พ้นดินจึงเปิดผ้าพลาสติกออก การใช้พลาสติกคลุมถาดเพาะเป็นวิธีรักษาความชื้นของดินในถาดเพาะได้ดี สามารถหยอดเมล็ดลงในถาดเพาะได้ทันทีโดยไม่ต้องนำเมล็ดแช่น้ำและบ่มเมล็ดให้มีรากปริออกก่อน ช่วยให้การหยอดเมล็ดทำได้ง่ายและรวดเร็วขึ้น (การบ่มเมล็ดด้วยการนำเมล็ดแช่น้ำ 6-12 ชั่วโมงในข้างต้น เป็นการช่วยให้เมล็ดพริกงอก แต่หลังจากหยอดเมล็ดแล้วหากแปลงปลูกหรือถาดเพาะมีความชื้นไม่สม่ำเสมอ รากที่ปริออกอาจแห้งตายได้ และการหยอดเมล็ดที่เริ่มปริทำได้ช้าและยากกว่าการหยอดด้วยเมล็ดแห้ง)

หลังจากต้นกล้าพริกงอกแล้ว ดูแลต้นกล้ามในถาดเพาะต่อไปอีก 30 วัน โดยในช่วง 15 และ 20 วัน หลังหยอดเมล็ด รดปุ๋ยเคมีสูตร 15 : 15 :15 ละลายน้ำอัตรา 100 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร หลังจากรดปุ๋ยแล้วรดน้ำตามเบาๆ เพื่อล้างปู่ยออกจากใบ และก่อนย้ายปลูกประมาณ 1 สัปดาห์ควรทำให้ต้นกล้าพริกแข็งแรงทนทานโดยเปิดตาข่ายที่คลุมต้นกล้าออก ให้ต้นกล้าได้รับแสงแดดมากขึ้นหรือลดปริมาณน้ำที่ให้ลงอาจงดน้ำนานขึ้นจนต้นกล้าเริ่มเหี่ยวแล้วให้น้ำใหม่ ทำเช่นนี้ 2 ครั้งเป็นการกระตุ้นให้ต้นกล้าสะสมอาหารไว้ในต้นมากขึ้นกว่าปรกติ เพื่อใช้ในการงอกรากใหม่ ต้นกล้าพริกที่ดีควรมีลำต้นแข็ง ไม่อวบฉ่ำน้ำ การทำให้ต้นกล้าพริกแข็งแรงก่อนย้ายปลูกเป็นการเตรียมความพร้อมต้นกล้าที่จะออกไปสู่แปลงปลูกที่สภาพแวดล้อมเปลี่ยนไปอย่างกะทันหัน ต้นกล้าจะรอดตายมากขึ้น กรณีที่ไม่สามารถย้ายปลูกได้ตามกำหนด ต้นกล้าอยู่ในถาดเป็นเวลานาน 50-60 วัน ทำให้รากขดเป็นวง ก่อนนำไปย้ายปลูกควรกรีดด้วยมีดหรือใช้กรรไกรตัดรากตามแนวเดียวกับลำต้น 1-2 รอย เป็นวิธีการเพื่อให้รากใหม่เกิดขึ้นง่าย

หยอดเมล็ดพริกลงในถาดหลุม หลุมระ 1เมล็ด

ต้นกล้าพริกอายุ 10 วันหลังหยอดเมล็ด

ดูแลต้นกล้าพริกประมาณ 30วัน จึงย้ายปลูกลงแปลง

ดูแลต้นกล้าพริกประมาณ 30 วัน จึงนำไปย้ายปลูกลงแปลง

ใช้ตาข่ายไนล่อนคลุมถาดเพาะกล้าพริกในการดูแลแปลงพริก

ป้องกันโรคใบหงิกจากเชื้อไวรัสตั้งแต่ระยะต้นกล้า วิธีโดยใช้ตาข่ายไนล่อนสีขาวขนาด 32 ตาต่อนิ้ว คลุมถาดเพาะกล้าจะช่วยป้องกันแมลงปากดูดที่จะแพร่เชื้อไวรัสมาสู่ต้นกล้าตั้งแต่เล็กๆได้

5.3 วิธีการเตรียมแปลงปลูกพริกและระยะปลูกพริก

วิธีปลูกพริกในแปลง แปลงปลูกควรได้รับการไถพรวนให้ดินร่วนโปร่งและตากแดดไว้อย่างน้อย 7-14 วัน เพื่อฆ่าเชื้อโรคทางดิน เติมปุ๋ยคอกหมักหรือปุ๋ยหมักอย่างน้อย 800-1,000 กิโลกรัมต่อไร่ และถ้าดินในแปลงปลูกมี pH ต่ำก่อนไถพรวนทุกครั้งที่ปลูกพริก ควรหว่านปูนโดโลไมท์ประมาณ 100-200 กิโลกรัมต่อไร่ ยกแปลงปลูกสูง 25-30 เซนติเมตร หน้าแปลงปลูกกว้าง 100-120 ซม. แล้วแต่ขนาดพลาสติกคลุมแปลงที่ใช้ เว้นช่องเดินระหว่างแปลงประมาณ 50-80 เซนติเมตร โดยทั่วไปจำนวนต้นพริกที่เหมาะสมสำหรับพริกผลใหญ่ประมาณ 5,000-6000 ต้นต่อไร่ พริกผลเล็กประมาณ 4,000 ต้นต้อไร่ อย่างไรก็ดีระยะปลูกผันแปรตามพันธุ์และฤดูปลูกพริก ถ้าเตรียมแปลงปลูกกว้าง 120 เซ็นติเมตร (ใช้พลาสติกหน้ากว้าง 120 เซนติเมตร) ปลูก 3 แถวบนแปลง ระยะระหว่างต้น 40 ซม. มีช่องทางเดินระหว่างแปลง 80 ซม. จะปลูกได้ 6,000 ต้นต่อไร่ หรือถ้าเตรียมแปลงกว้าง 1เมตร คลุมแปลงด้วยพลาสติกหน้ากว้าง 1 เมตร ปลูก 2แถว ใช้ระยะระหว่างต้น 40 เซนติเมตร เว้นทางเดินระหว่างแปลง 50 เซนติเมตร จะปลูกได้ 5,340 ต้นต่อไร่ ซึ่งการปลูกพริกที่ใช้จำนวนต้นมากถึง 8,000-10,000 ต้นต่อไร่ (ปลูก 4 แถวและใช้ระยะระหว่างต้น 35-40 เซนติเมตร เว้นทางเดินระหว่างแปลง 50-60 เซ็นติเมตร) มักพบว่าต้นพริกที่อยู่กลางแปลง ให้ผลพริกขนาดเล็กและผลผลิตไม่มาก อีกทั้งเมื่อเกิดโรคในแปลงจะทำให้การระบาดของโรคเร็วและรุนแรงมากกว่าเนื่องจากต้นพริกเบียดกันแน่นอากาศในแปลงพริกถ่ายเทไม่สะดวก ต้นที่อยู่กลางแปลงมักอ่อนแอเพราะได้รับน้ำและแสงแดดไม่เพียงพอ

การเตรียมแปลงปลูกพริกที่เหมาะสมเจริญเติบโตได้ดี

5.4 วิธีการคลุมแปลงปลูกพริก

วัตถุประสงค์ของการคลุมแปลงปลูก คือ ป้องกันหน้าดินไม่ให้แน่นหลังจากฝนตก รักษาความชื้นในดิน ป้องกันหน้าดินไม่ให้กระทบแสงแดดโดยตรง อุณหภูมิดินจึงไม่เปลี่ยนแปลงรวดเร็วจนกระทบกับการเจริญเติบโตของรากพริก และช่วยป้องกันวัชพืชด้วย วัสดุที่ใช้คลุมแปลงเช่น ฟางข้าว เปลือกฝักข้าวโพด ใบหญ้าคาหรือพลาสติก ในฤดูร้อนข้อดีของการใช้ฟางข้าวหรือเศษพืชคลุมแปลงปลูกคือ จะช่วยให้แปลงปลูกมีอุณหภูมิต่ำเหมาะสมกับพืชกว่าการใช้พลาสติกคลุมแปลงพริก

การใช้พลาสติกคลุมแปลงพริก ข้อดีง่ายสะดวก

การคลุมแปลงปลูกพริกด้วยพลาสติก

ข้อดีของการใช้ฟางข้าวคลุมแปลงจะทำให้อุณหภูมิเหมาะสม

การคลุมแปลงปลูกพริกด้วยพลาสติกฟางข้าว

5.5 วิธีการตัดกิ่งแขนงพริก

พริกผลใหญ่ควรปลิดแขนงที่เกิดใต้ง่ามแรกออกทั้งหมด วิธีทำโดยใช้มือปลิดขณะที่แขนงยังมีขนาดเล็กยาวไม่เกิน 10-15 เซ็นติเมตร (อายุประมาณดอกแรกบาน) ถ้าเด็ดช้าแขนงจะมีขนาดใหญ่ปลิดออกยากและเป็นแผลใหญ่ อาจต้องใช้กรรไกรตัด ซึ่งจะเสียเวลาและอาจทำให้โรคแพร่จากต้นหนึ่งไปยังอีกต้นหนึ่งจากกรรไกรที่ปนเปื้อนเชื้อโรค การเด็ดแขนงใต้ง่ามแรกออก จะช่วยให้ต้นพริกไม่เสียอาหารที่สร้างได้ไปเลี้ยงกิ่งที่อยู่ใต้ทรงพุ่ม และทำให้ทรงพุ่มโปร่ง อากาศถ่ายเท เป็นการป้องกันการแพร่ระบาดของโรค อีกทั้งการพ่นยากำจัดศตรูพืชทำได้ทั่วถึง ไม่เป็นที่หลบซ่อนของแมลง และยังช่วยให้การเก็บเกี่ยวผลพริกทำได้สะดวก ผู้ปลูกพริกมักไม่อย่าเด็ดแขนงด้านล่างออกเพราะบางแขนงสามารถติดผลได้บ้าง แต่ถ้าสังเกตดูจะพบว่าแขนงที่เกิดใต้ง่ามแรกมักจะติดผลน้อย ส่วนใหญ่ไม่ติดผลหรือติดผลขนาดเล็ก โดยเฉพาะถ้าเป็นแขนงขนาดเล็ก นอกจากนี้ถ้าย้ายปลูกต้นกล้าพริกอายุมากเกิน 40 วัน ควรเด็ดดอกแรกทิ้งด้วย เพราะดอกแรกเกิดที่ง่ามแรกจะติดเป็นผลที่ห้อยลงติดกับดินหรือพลาสติกคลุมแปลงทำให้ปลายผลงอ หรือผลอาจเน่าเสียและการเด็ดผลแรกออกยังช่วยให้ต้นพริกเติบโตได้ดีกว่าปล่อยให้ติดผลตั้งแต่ต้นเล็กๆ โดยเฉพาะในภาวะที่สภาพแวดล้อมไม่เหมาะต่อการเติบโตของพริกเช่น ฝนตกหนักติดต่อกัน ไม่ค่อยมีแสงแดด เป็นต้น

กล้าแผ่นที่มีคุณภาพเมื่อนำออกจากถาดเพาะกล้าสู่การปักดำก็จะได้ผลิตมากขึ้น

พริกผลใหญ่เด็ดแขนงใต้ง่ามแรกออกทั้งหมด

พริกผลเล็กควรเลือกไว้แขนงที่มีขนาดใหญ่ 1-2 แขนง ส่วนแขนงเล็กปลิดออก

5.6 วิธการใส่ปุ๋ยให้พริกมีหลัการดังนี้

1. ใส่ปุ๋ยอินทรีย์ร่วมกับปุ๋ยเคมี
2. ใส่ปุ๋ยที่มีสัดส่วนธาตุอาหารตามสัดส่วนที่พืชใช้ ส่วนใหญ่พืชที่มีผลมักต้องการ N:P:K ประมาณ 3:1:4 คือต้องการ K และ N มาก P ใช้น้อย
3.อัตราปุ๋ยที่ใส่ขึ้นกับผลผลิตคือ ถ้าพืชให้ผลผลิตมากก็ต้องเพิ่มปริมาณปุ๋ยที่ให้มากขึ้นด้วย โดยทั่วไปปริมาณปุ๋ยทั้งหมดที่ให้ตลอดฤดูจะตกประมาณ 100-150 กิโลกรัมต่อไร่ (โดยแบ่งใส่ 3-4 ครั้ง)
4. เวลาที่ใส่ปุ๋ยตรงกับช่วงการเจริญเติมโตอย่างรวดเร็วมักจะเป็นช่วงอายุ 25-60 วันหลังย้ายปลูก จึงต้องใส่ปุ๋ยค่อนข้างมากในช่วงนี้

ดังนั้นการใส่ปุ๋ยในการปลูกพริก อาจปฎิบัติดังนี้
- ปุ๋ยรองพื้น ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก 800-1,000 กิโลกรัมต่อไร่ ใส่แบบหว่านลงแปลงพริกก่อนเตรียมแปลงหรือใส่รองก้นหลุม ร่วมกับปุ๋ย 15-15-15 อัตรา 30 กิโลกรัมต่อไร่ และต้องคลุกเคล้าปุ๋ยกับดินให้ดีก่อนย้ายปลูก เพื่อไม่ให้รากต้นพริกกระทบกับปุ๋ยเคมีโดยตรง
- ครั้งที่ 1 อายุพริก 15 วันหลังย้ายปลูก ใส่ปุ๋ยโรยข้างต้นด้วย 21-0-0 อัตรา 20 กิโลกรัมต่อไร่
- ครั้งที่ 2 อายุพริก 25 วันหลังย้ายปลูก ใส่ปุ๋ยโรยข้าง 15-15-15 อัตรา 30 กิโลกรัมต่อไร่
- ครั้งที่ 3 อายุพริก 40 วันหลังย้ายปลูก ใส่ปุ๋ยโรยข้าง 13-13-21 อัตรา 30 กิโลกรัมต่อไร่
- ครั้งที่ 4 อายุพริก 55 วันหลังย้ายปลูก ใส่ปุ๋ยโรยข้าง 13-13-15 อัตรา 30 กิโลกรัมต่อไร่

การใส่ปุ๋ยโดยใช้ปุุ๋ยเคมีละลายน้ำรดให้พริก เป็นวิธีปฏิบัติที่ใช้แรงงานและเวลามากกว่าการหว่านหรือโรยด้วยปุ๋ยเม็ด แต่ให้ผลดีเพราะปุ๋ยกระจายทั่วถึง ไม่เข้มข้นเป็นจุดๆ อัตราที่ใช้คือ ปุ๋ย 5-10 กิโลกรัมต่อน้ำ 200 ลิตร หรือ 2.5 ถึง 5% ตามขนาดต้นพริก ปริมาณน้ำที่ใช้ต่อไร่ 1200 ลิตร

(ถ้าสามารถหาปุ๋ยเคมีที่มีสูตร N และ K สูง ส่วน P ต่ำได้ในท้องตลาด เช่น 15-5-18 ก็ควรใช้่แทนปุ๋ยที่แนะนำเพราะปุ๋ยที่มี P ต่ำจะราคาถูกดว่าปุ๋ยที่มี P สูง หรือผสมปุ๋ยใช้เอง

บทความที่เกี่ยวข้อง

การเผาแกลบ เพื่อให้ได้ถ่านแกลบที่สะอาดและไม่เป็นขี้เถ้าแกลบ

โรคและแมลงศัตรูพริก อาการและการป้องกัน

วิธีเผาแกลบ เพื่อให้ได้ถ่านแกลบที่สะอาดและไม่เป็นขี้เถ้าแกลบเพื่อใช้ในการเกษตร

โรงงานพลาสติก L.A PLastic
129/20 หมู่4 ซ.เพชรเกษม99 แยก 5
ต.อ้อมน้อย อ. กระทุ่มแบน
จ.สมุทรสาคร 74130 ประเทศไทย

TEL: 081-903-4147

Email: la2plastic@gmail.com

LINE ID: @laplastic

https://www.facebook.com/seedingtray